Les ideeën

Europa

Historische vraag: "Welke invloed had wijn in de Griekse samenleving?"

Jaar: 2e jaar, eerste graad

Doelen:

8.1 De leerlingen onderbouwen een historisch referentiekader met structuurbegrippen, scharnierpunten en kenmerken van een periode.

8.5 De leerlingen onderscheiden informatie in historische bronnen met inbegrip van gelijkenissen en verschillen hierin tussen historische bronnen, in het licht van een historische vraag en rekening houdend met reflectie over bronnen.

8.6 De leerlingen vullen aan de hand van historische bronnen en vanuit een historische vraag op beargumenteerde wijze historische beeldvorming aan.

Beschrijving:

Leerlingen interpreteren de invloed van wijn in de Griekse samenleving. Hiermee onderzoeken ze de invloed op de 4 maatschappelijke domeinen aan de hand van een schema. De les start met enkele stellingen over de Griekse cultuur en haar wijncultuur. Cultureel krijgen ze een video te zien over Dionysus en een tekst van een Griekse filosoof. Politiek en sociaal horen samen, hierbij krijgen de leerlingen enkele fresco's te zien van sociale bijeenkomsten. Economisch krijgen leerlingen een kaart van de handelsroutes van de Grieken te zien. Uiteindelijk aan de hand van richtvragen en het schema vormen leerlingen een algemene conclusie op de onderzoeksvraag. Tot slot wordt de Griekse cultuur vergeleken met de onze. De leerlingen analyseren in hoeverre er sprake is van verandering of continuïteit.

Historische vraag: "Hoe controleerde de Sovjet Unie haar volk door middel van Wodka?"

Jaar: 2e jaar, derde graad

Doelen:

8.1 De leerlingen bouwen een historisch referentiekader op met structuurbegrippen, scharnierpunten en kenmerken eigen aan de moderne en de hedendaagse tijd.

8.4 De leerlingen vergelijken kenmerken van bestudeerde samenlevingen in eenzelfde periode en tussen periodes.

8.7 De leerlingen beantwoorden een historische vraag aan de hand van historische bronnen met betrekking tot de bestudeerde periodes en historische redeneerwijzen.

Beschrijving:

Deze les zal aansluiten bij het lessenpakket over de Sovjet-Unie, in functie van de Koude Oorlog. Leerlingen onderzoeken hoe de SU haar volk controleerde, met de wodkaproductie in het bijzonder. Als opstart bespreken we het ontstaan van de wodka en haar culturele significantie in het land. Nadien gaan de leerlingen zelf aan de slag. Ze krijgen een casus en fiche over een wodkaproducent ten tijde van de Koude Oorlog. Hier staan overheidsreglementeringen, importprijzen, handelskaarten & de dynamiek per regio beschreven. Aan de hand van deze informatie beschrijven leerlingen de invloed van wodka, oorzaken van wodkareglementering en de mogelijkse gevolgen hiervan aan de hand van een werkbundel. Nadien zal er klassikaal besproken/ gepresenteerd worden wat de leerlingen hun bevindingen zijn en feedback gegeven op deze bevindingen. Deze les doelt voornamelijk als verdieping op de overheidscontrole dat de SU uitvoerde en haar burgerlijke/ invloedrijke macht te beschrijven. 

Azië

Historische vraag: "Op welke manier leidde de landbouw(r)evolutie naar produceren van alcohol?"

Jaar: 1e jaar, 1e graad.

Doelen:

8.1 De leerlingen bouwen een historisch referentiekader op met structuurbegrippen, scharnierpunten en kenmerken eigen aan de moderne en de hedendaagse tijd.

8.3 De leerlingen vergelijken de courante westerse periodisering met andere periodiseringen in tijd en ruimte.

8.5 De leerlingen onderscheiden informatie in historische bronnen met inbegrip van gelijkenissen en verschillen hierin tussen historische bronnen, in het licht van een historische vraag en rekening houdend met reflectie over die bronnen

8.7 De leerlingen beantwoorden een historische vraag aan de hand van historische bronnen met betrekking tot de bestudeerde periodes en historische redeneerwijzen.

Beschrijving:

Deze les fase dient als deel van de lessen over de landbouwrevolutie. Tijdens dit lesonderwerp wordt een deel gewijd aan landbouwrevoluties in andere gebieden (Azië in dit geval.) De leerlingen krijgen een nieuwsartikel te zien waarbij restanten te zien zijn van Chinese sedentaire samenleving. Hierbij ligt de focus op het vergelijken van deze site, met die in Göbleki Tepe in Turkije. De leerlingen vergelijken de verschillende sites met elkaar en komen tot de conclusie dat er, zodra er aan landbouw gedaan werd, men ook alcohol ging produceren. (Er werden verschillende kruiken gevonden op de site waarin alcoholische dranken werden bewaard.)

Historische vraag: "Op welke manier verkregen de mongolen alcohol zonder aan landbouw te doen?"

Jaar: 1e jaar, 2e graad.

Doelen:

8.1 De leerlingen bouwen een historisch referentiekader op met structuurbegrippen, scharnierpunten en kenmerken eigen aan een periode.

8.2 De leerlingen onderscheiden voor de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd kenmerken van westerse en niet-westerse samenlevingen, gelijkenissen en verschillen in kenmerken tussen samenlevingen, gelijkenissen en verschillen in kenmerken van samenlevingen uit vorige periodes, evenals kenmerken van interculturele contacten.

8.8 De leerlingen analyseren binnen een gegeven probleemstelling de invloed van hun eigen standplaatsgebondenheid en die van anderen op historische beeldvorming.

Beschrijving:

In een lessenreeks over de Middeleeuwse West-Europese samenleving wordt 13e -eeuws Vlaanderen vergeleken met het Mongoolse Rijk. Een deel hiervan zal gaan over de landbouw en het vermogen om Alcohol te produceren. In het Mongoolse rijk werd wel degelijk aan landbouw gedaan door verschillende culturen (het Mongoolse rijk is een goed voorbeeld voor multiculturele samenleving). Maar de mongolen zelf leefden nomadisch. Ze geraakten aan voedsel, alcohol en vlees door te verzamelen wat ze konden vinden. Maar voornamelijk door handel, rooftochten en giften. Op deze manier kwamen de mongolen dus aan drank zonder aan landbouw te doen. Ze plunderden steden, of dwongen steden om lid te worden van het rijk. Hiernaast gingen de mongolen ook paardenmelk laten fermenteren om zo tot een drank genaamd "Kumis". 

Amerika

Historische vraag: "Hoe leidde de drooglegging in de Verenigde staten tot een verandering in het Amerikaanse alcoholproductie?"

jaar: 1e jaar, 3e graad

Doelen:

8.1 De leerlingen onderbouwen een historisch referentiekader met structuurbegrippen, scharnierpunten en kenmerken van een periode.

8.5 De leerlingen onderscheiden informatie in historische bronnen met inbegrip van gelijkenissen en verschillen hierin tussen historische bronnen, in het licht van een historische vraag en rekening houdend met reflectie over bronnen.

8.7De leerlingen beoordelen een historische redenering met behulp van de dimensies van het referentiekader

Beschrijving:

De leerlingen worden verdeeld in teams en worden geconfronteerd met historische uitdagingen tijdens de Amerikaanse Drooglegging. Ze moeten aanwijzingen verzamelen en raadsels oplossen om een illegale moonshine-operatie te ontsnappen. Door middel van historische documenten, cryptische aanwijzingen en puzzels ontdekken ze belangrijke gebeurtenissen en figuren uit die tijd. Teams moeten samenwerken en historisch inzicht gebruiken om uit de 'moonshine distilleerderij' te ontsnappen voordat de tijd om is. Een debriefing achteraf biedt ruimte voor klassikaal de geleerde informatie te bespreken.

Historische vraag: "Wat zijn de belangrijkste verschillen en overeenkomsten tussen de oorsprong en ontwikkeling van alcoholische dranken in Noord- en Zuid-Amerika?"

Jaar: 2e jaar, 2e graad

Doelen:

8.2 De leerlingen onderscheiden voor elk van de drie bestudeerde historische periodes kenmerken van samenlevingen evenals gelijkenissen en verschillen in kenmerken tussen samenlevingen uit elk van de verschillende periodes.

8.5 De leerlingen onderscheiden informatie in historische bronnen met inbegrip van gelijkenissen en verschillen hierin tussen historische bronnen, in het licht van een historische vraag en rekening houdend met reflectie over bronnen.

8.7De leerlingen beoordelen een historische redenering met behulp van de dimensies van het referentiekader

Beschrijving:

De klas wordt verdeeld in twee expertgroepen: één gericht op het ontstaan van alcohol in Zuid-Amerika en de andere op het ontstaan van alcohol in Noord-Amerika. Elke groep bestudeert grondig de culturele, historische en geografische aspecten van de drankproductie in hun toegewezen regio aan de hand van historische bronnen. Leerlingen onderzoeken de oorsprong van specifieke alcoholische dranken, traditionele productiemethoden, culturele betekenissen en de impact op samenlevingen. Na het onderzoek komen de expertgroepen samen en presenteren ze hun bevindingen aan elkaar. Hierdoor ontstaat een breed begrip van de diversiteit en invloed van alcoholische dranken in de geschiedenis van de Amerika's. Ten slotte reflecteren de leerlingen op de overeenkomsten, verschillen en de bredere betekenis van deze dranken voor de culturen in beide regio's

Afrika

Hoekenwerk
ET Historisch bewustzijn 08.08 – 08.06

De klasgroep wordt verdeeld in groepen. Elke groep gaat werken rond het thema alcohol in de vroegmoderne tijd. De leerlingen stellen een onderzoekbare historische vraag op en gaan dan op onderzoek. Ze gebruiken verschillend bronnenmateriaal (historische werken, sites, …) Ze noteren een antwoord in max. 10 zinnen op hun historische vraag.

Storymap

ET Historisch bewustzijn 08.01

Leerlingen krijgen een storymap over het belang van alcohol tijdens het kolonialisme van de vroegmoderne tijd. In deze storymap gaan de leerlingen zelfstandig aan de slag met de leerstof. Ze doorlopen de storymap die zowel leesopdrachten bevat als schrijfopdrachten, zoekopdrachten. Tot slot plaatsen ze de informatie van de storymap in het referentiekader. Werkblad voorzien met tijdlijn, kaart en schema met domeinen.

Spelbord

ET Historisch bewustzijn 08.01

Deze werkvorm sluit aan bij de storymap of hoekenwerk en vormt een aparte les. In deze les worden de leerlingen eerst in groepen gezet en spelen ze een spel met vraagkaartjes. De inhoud van de kaartjes bevatten zowel vragen rond wat de leerlingen in het hoekenwerk onderzochten als wat ze in de storymap ontdekten. De kaartjes bevatten of bevragen structuurbegrippen, scharnierpunten en kenmerken van het onderwerp.

Groepswerk

ET Historisch bewustzijn 08.04 – 08.02

De klasgroep wordt verdeeld in groepen van zes leerlingen. Per groep gaan drie leerlingen op zoek naar de kenmerken van alcoholgebruik voor samenleving uit verschillende periodes, namelijk de Romeinse samenleving en de precolumbiaanse samenlevingen. De leerlingen krijgen een werkblad met structuur waarin ze hun antwoorden vergelijkend naast elkaar kunnen zetten. Nadien worden de resultaten met elkaar vergeleken via een klasgesprek.

Klasgesprek

ET Historische bewustzijn 08.05 – 08.09

De klasgroep vormt een kring voor een klasgesprek. In dit klasgesprek gaan we verder in op hoe de leerlingen staan t.o.v. de relatie alcohol en slavernij tijdens het kolonialisme. Ook wordt er dieper ingegaan op hoe zij zelf staan t.o.v. alcoholgebruik in hun eigen leefwereld.